چگونه در دنیای پرتغییر تصمیم بگیریم؟

دنیا به چه سمتی می‌رود؟

اولین گام برای اینکه بتوانیم تصمیم درستی بگیریم این است که نسبت به شرایط خود آگاه باشیم. اینکه ما واقعا در چه دنیایی داریم زندگی می‌کنیم؟این موضوع فارغ از این است که ما در کدام نقطه کره زمین زندگی می‌کنیم. (البته که در ایران ممکن است شرایط پیچیده‌تر باشد). تنها چیزی که به طور قطعی و گریز ناپذیر وجود دارد خود تغییر است. در این دوران اگر ما خودمان را تغییر ندهیم، تغییرات به ما تحمیل می‌شوند.

تاثیر تغییرات در زندگی

به طور مثال چند سال پیش، بسیاری از ما برای خرید آنلاین مجبور بودیم از سایت‌های خاص استفاده کنیم و به صورت جداگانه از فروشگاه‌ها خرید کنیم. اما با ظهور اپلیکیشن‌های خرید آنلاین و پلتفرم‌هایی که همه‌چیز را در یکجا جمع کردند، این روند تغییر کرد. حالا برای خرید، نه تنها به راحتی می‌توانیم هر چیزی را از هر فروشگاهی در اپلیکیشن‌ها پیدا کنیم، بلکه برخی از این اپلیکیشن‌ها خدمات اضافی مثل ارسال سریع یا تخفیف‌های ویژه نیز ارائه می‌دهند. اگر فروشگاه‌ها و کسب‌وکارها نمی‌پذیرفتند که با این تغییرات همگام شوند، احتمالاً از بازار حذف می‌شدند. زندگی واقعی هم همین‌طور است.

مشکلات مختلفی در کمین همه ماست. مثل از دست دادن عزیزان، بیماری، شرایطی که مجبور تغییر عادت‌هایمان باشیم و... . در این شرایط دو تا راه داریم . یا غر بزنیم و فرصت‌ها را از دست بدهیم. یا سختی تغییر کردن را به جان بخریم.

مفهوم VUCA و راهکارهای مقابله با آن

VUCA مخفف ۴ کلمه Volatility(پرتغییر)،‌ Uncertainty(عدم قطعیت)، Complexity(پچیدگی)، Ambiguity(مبهم) است. اولین بار از این کلمه در دانشگاه ارتش آمریکا برای بررسی تجربیات جنگ روسیه با افعانستان در زمان جنگ سرد به کار رفت. اما بعدها متوجه شدند این ویژگی در دنیای بیرونی هم صدق می‌کند. در ادامه به مفهوم شفاف‌تر و راهکار مقابله با آن می‌پردازیم.

• پرتغییر بودن: میزان و سرعت تغییرات زیاد است.
• عدم قطعیت: قابل پیش‌بینی نیست.
• پیچیدگی: روابط اجزا با هم زیاد و در هم تنیده می‌شود  که برای ما قابل درک نیست.

مبهم: شرایط به گونه ای است که تفسیرهای مختلف پر از شک و شبهه وجود دارد.

راهکارها:

۱)پرتغییر : سعی کنیم چابک باشیم و مهارت تغییر پذیری و انعطاف پذیری خود را رشد دهیم تا بهترین استفاده را از فرصت‌ها کنیم.

۲)عدم قطعیت: برای اینکه دید بهتری داشته باشیم نباید فقط به یک نفر یا یک مدل فکری بچسبیم. لازم هست تا با نظر افراد دیگر و تفاوت زاویه دید نسبت به یک موضوع آشنا شویم. و با توجه به شرایط سناریوهای مختلف بچینیم. یکی از تکنیک‌ها برای این شرایط، تکنیک” اگر، آنگاه” است. مثلا اگر فلان اتفاق افتاد آنگاه فلان کار را انجام می‌دهم.

این مدل به ما کمک می‌کند تا آمادگی قبلی نسبت به شرایط پیدا کنیم.

۳)پیچیده: هوش مصنوعی را در نظر بگیرید. انقدر در حال پیشرفت هست که حتی ابداع کنندگان هم نمی‌دانند در نهایت به چه سمتی خواهد رفت. گاهی اوقات ما نمی‌دانیم که با یک رفتار ما، چه تغییراتی ممکن است در زندگی‌مان رخ دهد. در چنین شرایطی لازم است تا جای ممکن شرایط را برای خود ساده‌سازی کنیم و ببینیم با توجه به شرایط خود چه اقدامی می‌توانیم داشته باشیم.

 نکته مهم این است که ممکنه شرایط آنطور که ما پیش بینی می‌کردیم پیش نرود . اینجا باید یاد بگیریم کمی منعطف باشیم و خود را سرزنش نکنیم.

۴)مبهم: نه تنها در این شرایط بلکه زمانی که ما بخوایم یک مهارتی را یاد بگیریم احساس سردرگمی و ابهام برای ما ایجاد می‌شود. ما باید یاد بگیریم تحمل ابهام خود را بالا ببریم. چطوری؟ اولین قدم این است که نخواهیم از آن اجتناب کنیم. در عین حال که به آن آگاه هستیم سعی کنیم بررسی کنیم چه قسمتی در کنترل ماست چه قسمتی نیست. و با پذیرش این موضوع می توانیم درست اقدام کنیم.

چگونه تغییر کنیم؟

در وهله اول نباید عجله کنیم و افکار کمال گرایانه داشته باشیم. اینکه بخوایم یک شبه ره صد ساله رو بریم امکان پذیر نیست. پس لازمه در وهله اول نسبت به شرایط خود آگاه شویم. چطوری؟

• وضعیت موجود ( نیازهای خودمان) و وضعیت مطلوبی( اهداف) که دوست داریم به آن برسیم را بنویسیم. 
• پل ارتباطی نیاز و اهداف، ابزارها هستند. اینکه تعیین کنیم به چه وسیله‌ای قرار است به اهدافمان برسیم. ممکن است نیاز به مطالعه، برنامه‌ریزی، ساختن روتین و... داشته باشد.
• شروع به نوشتن اقدام‌های کوچک در راستای رسیدن به اهداف کنیم. اینجا ممکن است دوباره سر و کله کمال‌گرایی بالا بیاید. اما فراموش نکنید که سنگ بزرگ نشانه ای از نزدن است. پس بی‌خیال کمال‌گرایی باشید.
• در نهایت لازم است تا اقدام کنیم و زمان هایی را برای ارزیابی قرار دهیم. تا از مسیر درست منحرف نشویم.

چرا باید از قدم های کوچک شروع کنیم؟

تغییر کردن فرایند سخت و زمان‌بری است. از آن جایی که مغز ما مسئول مدیریت انرژی بدن ماست و برای تغییر کردن باید انرژی زیادی صرف کند. ایجاد تغییر در زندگی خیلی برای او خوشایند نیست. از طرفی زمانی که ما از قدم‌های کوچک برای تغییر کردن استفاده می‌کنیم، احساس خودکارآمدی بیشتری به ما دست می‌دهد.

احساس خودکارآمدی یعنی توانایی ما برای کنترل رفتار و اتفاقات زندگی. زمانی که ما از قدم‌های کوچک شروع می کنیم کم کم به باور من می‌توانم  می‌رسیم. این باور مثل یک نیروی محرکه عمل می‌کند و کمک می‌کند تا مسیر تغییر کردن هموارتر شود.

نتیجه‌گیری:

زندگی در دنیای پرتغییر و پر از عدم قطعیت امروز نیازمند برخورد هوشمندانه و منعطف است. تغییرات اجتناب‌ناپذیر هستند و تنها راه مقابله با آن‌ها، پذیرش و سازگاری است. با درک بهتر از دنیای پیرامون و تقویت مهارت‌های شخصی نظیر انعطاف‌پذیری، تحمل ابهام و برنامه‌ریزی آگاهانه، می‌توانیم با چالش‌های پیچیده روبرو شویم. گام‌های کوچک اما مستمر، کلید ایجاد تغییرات مثبت در زندگی ما هستند. این گام‌ها، با کاهش اضطراب و افزایش خودکارآمدی، به ما کمک می‌کنند تا با اعتماد به نفس بیشتری مسیر تغییر را طی کنیم و به اهدافمان نزدیک‌تر شویم. در نهایت، مهم‌ترین نکته این است که به خودمان اجازه دهیم مسیر تغییر را با آرامش و آگاهی پیش ببریم، بدون اینکه در دام کمال‌گرایی گرفتار شویم.

اگر به دنبال تحولی عمیق در زندگی‌تان هستید و می‌خواهید رسالت، هدف‌گذاری و سحرخیزی را به شکل عملی یاد بگیرید، شما را به شرکت در دوره "تحول تا تحویل" دعوت می‌کنیم. اطلاعات این دوره به زودی در سایت قرار خواهد گرفت. منتظر باشید و با ما همراه شوید تا مسیر تحول خود را آغاز کنید!

منابع: منبع۱ - منبع۲- منبع۳