اختلال سلوک، شخصیت ضد اجتماعی و سایکوپاتی نگاهی به فیلم "باید درباره کوین حرف بزنیم"

فیلم "باید درباره کوین حرف بزنیم" فیلمی در ژانر ترسناک بریتانیایی-آمریکایی به کارگردانی لین رمزی است که در سال ۲۰۱۱ بر اساس رمانی به همین نام نوشته لیونل شریور، نویسنده آمریکایی ساخته شده است. مهم ترین موضوع پرداخته شده در فیلم اختلال‌های شخصیتی است. حتی نام این اثر برای ما هشداری است که دعوت به توجه به این موضوع بسیار مهم می‌کند، اختلال شخصیتی که نه تنها از کودکی شکل می گیرد بلکه از همان آغاز نیز خود را به شدت بروز می دهد و متاسفانه بسیاری از والدین از آن غافل هستند.

با اینکه آمار دقیق سراسری در این مورد وجود ندارد اما بررسی تحقیقات انجام شده بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ که در پایگاه‌های علمی مختلف منتشر شده نشان می دهد شیوع اختلال سلوک از ۰.۲ در رومانی تا ۳۲.۹ در ایران می باشد. و در میان پسران بیشتر از دختران مشاهده می‌شود.  این رقم با توجه به نرخ شیوع حدودا ۳ درصدی در سراسر جهان، برای ایران رقم قابل توجه و نگران کننده است.

اختلال سلوک چیست

مجموعه ای از رفتارهای کودکان که به صورت تدریجی در آنها بروز می کند و در نهایت منجر به ضایع کردن حقوق اساسی دیگران و زیر پا گذاشتن قوانین می شود را اختلال سلوک می گویند. این اختلال هر دو بخش روانی و عملی را دارا می باشد که می‌توانند یکدیگر را تقویت کنند. هنوز دقیقا مشخص نیست چه فاکتور اساسی در بروز این اختلال در کودکان دخیل است. فراگیری آن در بین کودکان پسر بیش از دختران است و سن بروز نیز در پسران زودتر دختران است. پسرها اکثراً در فاصله سنی ۱۰ تا ۱۲ سالگی می‌توانند دچار این اختلال شوند، درحالی‌که دخترها پیش از اینکه دارای این ملاک‌ها شوند به سن ۱۴ تا ۱۶ سالگی رسیده‌اند. این رفتارها شامل خشم و خشونت زیاد و انفجاری، دروغ گویی، دزدی، جنگیدن، تمسخر دیگران، آسیب رساندن جدی، فرار از مدرسه، تخریب و رفتارهای این‌چنینی است. این اختلال پس از پایان کودکی و در صورت پیگیری و درمان نشدن به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی و سایکوپاتی تبدیل می شود.

اختلال شخصیتی ضد اجتماعی و سایکوپاتی

اختلال شخصیتی ضد اجتماعی در ادامه اختلال سلوک در دوره جوانی ایجاد می شود. این اختلال شامل همدلی ناچیز و نادیده گرفتن و نقض حق دیگران برای منفعت شخصی به‌طور طولانی مدت است. در این وضعیت فرد سطح همدلی و احساس مسئولیت بسیار پایینی با اطرافیان و جامعه دارد. رفتارهایی مانند خشونت، دزدی، فریبکاری و تخریب اموال عمومی از نشانه های بارز آن است. این افراد کنترل خشم بسیار پایین و رفتارهای تکانشی و پرخطر زیادی از خود بروز می دهند. گرایش زیاد به سکس، مواد مخدر، مشروبات الکلی و انرژی زا و دخانیات از حدود پانزده سالگی در آنها شروع می شود.

سایکوپاتی چیست؟

سایکوپاتی هم شاخه دیگری است که از اختلال سلوک منشعب شده است. مهمترین ویژگی آن نداشتن حس همدردی، دلسوزی و نداشتن حس پشیمانی پس از انجام کار ناشایست است. این افراد بدون حس ترحم، توانایی آزار دادن دیگران را دارند. این افراد از نظر مغزی دارای تفاوت با اختلال ضد اجتماعی هستند. بخش جلویی مغز که در درک احساسات دیگران نقشی کلیدی دارد.) این افراد، ماده خاکستری کمتری دارد. همچنین آمیگدال بخش کنترل احساس ترس در سایکوپات‌ها کوچک‌تر از مردم عادی است).

از عمده ترین دلایلی که تا کنون برای بروز این اختلالات شناخته شده عبارتند از: زندگی در محیط نامناسب، مشکلات خانوادگی زیاد، شکنجه یا تنبیه بدنی در کودکی، خانواده های بسیار منضبط یا بسیار ولنگار، اختلالات روانی یکی یا هر دو والد. همچنین مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر توسط یکی یا هر دو والد قبل از شکل گیری جنین، در طول بارداری و یا بعد از تولد کودک، مصرف بعضی از داروها، زندگی در ناامنی و فشار روانی و اقتصادی زیاد به کودک و غیره.

فیلم چه می گوید

فیلم روایت زندگی یک خانواده با کودکی با اختلال سلوک است که در نهایت به سایکوپاتی منجر می شود. به نظر می رسد فیلمسازقصد دارد فقط روایتگر نباشد بلکه نشانه‌های هشدارآمیز را هم بیان کند. فیلمساز به نحوه شکل گیری این خانواده و نحوه تعاملات خانوادگی آنها اشاره می‌کند. ارتباط مادر با بقیه اعضای خانواده دچار اختلال است. مادر خانواده با نقش مادری خود آشنایی ندارد و کسی در این زمینه او را یاری نمی‌دهد. پدر نقش بسیار ضعیف و گاهی حتی مخربی در تربیت فرزندان و حمایت روانی از همسرش دارد. خانواده با مسائل زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و در این میان کودک از همان بدو تولد نشانه‌های وجود مشکل را نشان می‌دهد.  در نهایت کوین که در پایان فیلم در حال پا گذاشتن به دوره جوانی است و یک فاجعه تمام عیار را برای خانواده و آشنایان رقم می زند.

چرا و چگونه مراقبت کنیم؟

 اختلال سلوک، اختلال شخصیتی ضد اجتماعی و سایکوپاتی از جمله اختلالات بسیار تخریبگر و خطرناک هستند که می توان با تمهیداتی از بروز آنها جلوگیری کرد. بنابراین علیرغم سخت بودن زندگی با این افراد اما تا قبل از پیشرفت به مراحل نهایی قابل درمان و جلوگیری است.

شناختن نشانه‌های هشدارآمیز بسیار مهم است. والدین می‌توانند با اندکی دقت در نوزاد خود زمینه مشکل را حدس بزنند و اقدامات پیگیرانه داشته باشند.  نوزادانی که از نظر خواب و خوراک نوزادان سختی هستند در معرض خطر هستند. والدینی که لاابالی باشند احتمال بیشتری برای داشتن چنین فرزندانی دارند. کودکان با نشانه‌های زیر را باید توجه بیشتری به آنها کرد.

• دچار نقص توجه وتمرکز
• رفتارهای تکانشی،خودارضایی در کودکان، تجاوز و تعرض جنسی در کودکی
• مواد غذایی فرآوری شده و دارای نگهدارنده های شبه رادیواکتیو
• مصرف لوازم آرایشی ناسالم، نوشابه های انرژی زا
• نرسیدن مقدار کافی یا زیاد از حد ویتامین‌ها و مواد معدنی به کودک، تغذیه زیاد یا کم
• تنبیه بدنی یا روانی زیاد
• کم خوابی یا پرخوابی
• اختلالات هورمونی والدین یا کودک، بیماری‌های زمینه ای والدین یا کودک، اختلال در عملکرد غدد درون ریز در والدین یا کودک و غیره

همه موارد مذکور باید توسط والدین مورد مراقبت و پیگیری باشند زیرا زمینه های بروز اختلال سلوک هستند.

نتیجه‌گیری

این فیلم نشان می‌دهد که این اختلالات چگونه از کودکی شروع شده و در صورت بی‌توجهی می‌توانند به مشکلات جدی‌تر در دوران بزرگسالی منجر شوند. این فیلم نه تنها به توصیف علائم و نشانه‌های این اختلالات می‌پردازد، بلکه بر اهمیت نقش خانواده و محیط در شکل‌گیری شخصیت کودک تأکید دارد.

نکته کلیدی که از این تحلیل می‌توان برداشت کرد، ضرورت آگاهی والدین از علائم هشداردهنده و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه است. اختلال سلوک و سایر مشکلات شخصیتی مرتبط، در صورت تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع، می‌توانند مدیریت شوند. توجه به عوامل محیطی، تربیتی، و روانی که در رشد این اختلالات نقش دارند، می‌تواند از بروز رفتارهای خطرناک جلوگیری کند و آینده‌ای سالم‌تر برای کودکان فراهم آورد.

با استفاده از فیلم به عنوان یک ابزار آموزشی، می‌توان به والدین و جامعه نشان داد که چگونه می‌توان از بروز این اختلالات پیشگیری کرد و در صورت بروز، آن‌ها را به نحو موثری مدیریت کرد. این مقاله به خوانندگان یادآوری می‌کند که هوشیاری و آگاهی نسبت به این مسائل، کلید اصلی در تربیت نسلی سالم و با ثبات روانی است.